Onderscheidend.
Dat mag je zeker zeggen bij de aanwezigheid van De Verschilmakerij tijdens de Nationale Verkeer Expo. Mark Hofman, een bekend gezicht in de infra- en verkeersmarkt maakte de keuze een aantal belangrijke transitiedoelen centraal te stellen bij het starten van zijn eigen onderneming. Inmiddels ruim drie jaar later kan De Verschilmakerij al bogen op een waardevolle oogst en wil het bedrijf daarnaast een aantal belangrijke (en verschilmakende) perspectieven met de markt delen.
Verlichtingsarmaturen die vrijkwamen bij de ‘verledding’ van de Westerscheldetunnel werden door De Verschilmakerij omgebouwd voor toepassing in nieuwe parkeergarage van Rotterdam Ahoy. Alle ombouwwerkzaamheden werden uitgevoerd door Werkzaak Rivierenland. Hiermee werd een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Door dit soort ontwerpen kan de levensduur van materialen drastisch worden verlengd en wordt het eenvoudiger om componenten aan het einde van hun primaire functie in te zetten voor nieuwe toepassingen. Tijdens de Nationale Verkeer Expo toont De Verschilmakerij een aantal voorbeelden van circulair ontwerpen.
Het verschil maken
Dát is waar het om gaat in een veranderende wereld. We weten inmiddels allemaal wel dat het anders moet. De manier waarop we in de wereld decennia lang hebben geconsumeerd, heeft drastische gevolgen voor mens en omgeving. Gevolgen die we vandaag de dag ervaren, maar nog bepalender zijn voor de wereld van morgen.
Er wordt dan ook veel onderzoek gedaan naar klimaat en milieu. Veranderingen worden wetenschappelijk onderbouwd en er verschijnen rapporten, plannen, visies, er wordt uitgebreid gesproken op congressen en we gaan van seminar naar webinar. Maar met stippen op de horizon maken we samen geen stappen. Met ‘praterij’ en ‘veelschrijverij’ komen we niet verder.
De vraag die er écht toe doet blijft te vaak onbeantwoord. Hoe maken we nu écht het verschil? En hoe kunnen we mens en maatschappij hierin meenemen? De Verschilmakerij heeft ervoor gekozen om in te zetten op inspiratie, bewustwording, beleving en doen.
In de infrastructuur worden grote hoeveelheden materialen toegepast, variërend van asfalt en beton tot verkeersborden, vangrails en rijbaanafscheidingen. Wanneer deze materialen aan het einde van hun levensduur komen, betekenen ze niet automatisch afval. Door slim hergebruik en circulair ontwerp kunnen veel materialen een tweede leven krijgen, waardoor grondstoffen worden bespaard en de milieu-impact aanzienlijk wordt verminderd. Geleiderails, lichtmasten, wegmeubilair en verkeersportalen zijn veelal gemaakt van staal of aluminium. Deze metalen behouden na hun eerste gebruik een hoge materiaalkwaliteit. Afgekeurde vangrailplanken worden bijvoorbeeld omgevormd tot onderdelen voor fauna-afscherming, hekwerken of zelfs meubels. Aluminium lichtmasten kunnen worden gerefurbished voor een tweede toepassing met dezelfde functie, kunnen met zo min mogelijk materiaalverlies worden getransformeerd in bijvoorbeeld zit-meubilair of kunnen, na strippen en smelten, worden ingezet als grondstof voor nieuwe masten of bouwprofielen. Verkeersborden, geleiderails of markeringselementen worden steeds vaker ontworpen met mono-materialen, waardoor recycling eenvoudiger wordt. Versleten verkeersborden worden gerefurbished of verwerkt tot grondstof dat gebruikt kan worden voor nieuwe borden, bermpaaltjes of modulaire geluidsschermen. Daarnaast worden oude kunststof barrièr-delen regelmatig opgeknapt, opnieuw gevuld of ingezet bij tijdelijke verkeerssituaties.
De Verschilmakerij heeft zich de afgelopen jaren met name toegelegd op circulair ontwerpen van materialen die vrijkomen uit de infrastructuur en openbare ruimte. Op basis van circulaire ontwerpprincipes wordt, bijna altijd in combinatie met het ontwerpuitgangspunt dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt assemblagewerkzaamheden moeten kunnen verrichten, een tweede leven gegeven aan mastmateriaal, bebording en armaturen. Bijzonder is dat bij het ontwerpen van tweede-leven toepassingen wordt samengewerkt met kennisinstellingen. In een doorgaande leerlijn ontwikkelt De Verschilmakerij met studenten Industrieel Product Ontwerp, Werktuigbouwkunde, Civiele Techniek en Bouwkunde en wordt een prototype gebouwd door leerlingen die een Mbo-opleiding volgen. Sprekend voorbeeld is een fietsbrug die momenteel wordt gebouwd door leerlingen van het ROC in Tiel. Op basis van geoogste materialen, staal uit de sloop van een utiliteitsgebouw en hout uit vrijgekomen damwanden uit de waterbouw, is door studenten van de HAN een brug ontworpen die daadwerkelijk binnen het areaal van de Provincie Gelderland geplaatst gaat worden in de gemeente Nijkerk. Van de oude houten vrijkomende brug worden door De Verschilmakerij picknicktafels gemaakt.
Heel bijzonder is dat De Verschilmakerij momenteel, als onderdeel van het consortium Cirtex, werkt aan het zo hoogwaardig mogelijk hergebruiken van textiel. In Nederland wordt per inwoner per jaar ongeveer 12.1 kilo textiel afgedankt. Voor Nederland komt dit op een totale stroom van 215.000 ton. Volgens de massabalans Afval Circulair wordt daarvan 115.000 ton verbrand (53-54%). De Verschilmakerij werkt momenteel aan de ontwikkeling van profielen van een constante kwaliteit (sterkte, doorbuiging, brandklasse, etc) die de basis vormen voor industrieel ontworpen standaardproducten in de buitenruimte. Samen met de reststroom LDPE vormen de vezels van industrie-kwaliteit textiel een uitstekende basis voor een composietmateriaal. Het project wordt ondersteund door een EFRO oost-subsidie waarbij wordt ingezet op versterking ban de regionale economie door innovatie, verduurzaming en samenwerking.
Tijdens de Nationale Verkeer Expo komt het team van De Verschilmakerij graag in gesprek met overheden en marktpartijen om product-markt-materiaal combinaties te verkennen. De overgang naar een circulaire economie is essentieel om toekomstige generaties te beschermen tegen grondstoffen-schaarste, milieuschade en verlies van biodiversiteit. Een circulair grondstoffensysteem draait om het maximaliseren van hergebruik, het voorkomen van afval en het zo lang mogelijk in de kringloop houden van materialen. Deze transitie is echter te complex om door één partij te worden gedragen: het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen én individuele burgers. Over dat mooie onderwerp willen Jet, Juliëtte, Willem, Hans en Mark graag met de bezoekers van de Nationale Verkeer Expo van gedachten wisselen.
Meer weten? Bezoek De Verschilmakerij in stand 6.10 tijdens de Nationale Verkeer Expo.